De arbeidsongeschiktheidsverzekering, het blijft lastig

De arbeidsongeschiktheidsverzekering, het blijft lastig

16 oktober 2018 - De afgelopen weken stonden de media er bol van: maar liefst 4 van de 5 ondernemers blijkt niet verzekerd voor arbeidsongeschiktheid. Voor sommigen was dit verrassend maar freelancers weten wel beter: de AOV-problematiek speelt al jaren.

 

“OnlineAOV probeert op een snelle manier goed inzage te geven in de mogelijkheden en tip kan zijn om het brood nodige te verzekeren (calamiteit) ongeacht hoeveel je verdiend!” 

Jelle J. de Boer | manager OnlineAOV


Heikel punt voor freelancers

10 jaar geleden woonde ik een workshop voor startende ondernemers bij van de KvK. Op de vraag welke verzekeringen freelancers en zzp'ers zeker zouden moeten afsluiten, waren de meningen verdeeld. Verder dan een aansprakelijkheidsverzekering wilden de meesten niet gaan. Ik noemde AOV en kreeg een compliment van de docent maar de hoon van mijn medecursisten:

  • Dat is niet nodig: ik ben jong en gezond.
  • Mij overkomt niets.
  • Ik heb veel gespaard.
  • Ik heb ook nog een vast dienstverband.
  • Mijn partner heeft een goede baan, wij redden het wel op één salaris.
  • Ik heb een slechte rug en kan me niet verzekeren.
  • Die premies kan ik niet betalen.
  • Je betaalt premie maar als je wat mankeert, krijg je niets uitgekeerd.

De meeste cursisten vonden een AOV niet noodzakelijk voor een goede bedrijfsvoering. Dat blijkt ook wel uit de cijfers uit het CBS-rapport:

  • Van de 800.000 zzp’ers met een hoofdinkomen uit ondernemerschap betaalt ruim een vijfde premie voor een AOV (22%).
  • Vooral zzp'ers met een hoog inkomen dekken de risico's af, zelfstandigen met een laag inkomen zijn nauwelijks verzekerd.
  • Vrouwen zijn minder vaak verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid dan mannen.
  • Jongeren zijn het minst vaak verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid.

Belangrijke redenen om geen AOV af te sluiten

Deze cijfers betekenen niet dat zelfstandigen zich niet bewust zijn van de risico’s die ze lopen. Velen weten best dat ze 12% kans lopen om arbeidsongeschikt te raken maar velen denken toch: “Dat overkomt mij niet”.

Daarnaast zijn er twee belangrijke redenen waarom freelancers en zzp’ers geen AOV afsluiten. Om te beginnen de hoogte van de premie: gemiddeld tussen de € 259 en € 567. Een premie die iedere maand betaald moet worden, uit onzekere, sterk wisselende inkomsten.

Verder zijn de ervaringen met verzekeraars niet altijd goed. Zo zijn de contracten vaak ondoorzichtig en lastig te vergelijken, worden veel risico’s bij voorbaat uitgesloten, geldt er een leeftijdsgrens van 55 jaar om een AOV af te sluiten, en gaan er verhalen rond dat uitkeringen, zelfs bij bewezen arbeidsongeschiktheid, lastig zijn en lang op zich laten wachten.

Ook lastig voor de politiek

Hoe begrijpelijk ook, de consequenties van arbeidsongeschikt raken zonder verzekering,  liegen er niet om. Het betekent terug moeten vallen op eigen reserves, op het inkomen van een partner of de bijstand. Let wel, zolang er nog eigen vermogen is (opgebouwde pensioenreserves of overwaarde van een huis) kan er geen aanspraak op bijstand worden gedaan.

Met het steeds groeiende aantal zelfstandigen en de kwetsbare positie waarin velen zitten, is deze situatie niet veel langer vol te houden. Ons sociale zekerheidsstelsel is er gewoonweg niet op ingericht. Dat is niet verwonderlijk want dat is tot stand gekomen in hele andere tijden, in samenwerking met werkgevers en werknemers.

De politiek zal met een oplossing moeten komen. Op dit moment zijn de discussies over flexibilisering van de arbeidsmarkt, hervorming van sociale zekerheid en pensioenen echter helemaal vastgelopen. Hervormingen zijn uitgesteld tot na de verkiezingen van volgend jaar. Daarmee zijn het wel belangrijke verkiezingsthema’s waar ondernemers invloed op kunnen uitoefenen.

Wel worden er al ideeën uitgewerkt. Zo werken werkgevers en werknemers samen aan een plan om de arbeidsmarkt te hervormen en de kloof te verkleinen tussen mensen in loondienst en zelfstandigen, o.a. door het inperken van de loondoorbetaling aan zieke werknemers. De SER onderzoekt de mogelijkheid van een basisverzekering voor loondoorbetaling bij ziekte, ook voor zzp’ers. Zzp’ers zullen dan premies moeten afdragen of anders zal het worden gefinancierd uit de zelfstandigenaftrek. Weer een heikel punt.

Broodfonds als alternatieve voorziening

Hoe het er ook uit gaat zien, het zal nog jaren duren voor een nieuw stelsel is ingevoerd. Voorlopig beslissen ondernemers nog zelf of ze hun arbeidsongeschiktheidsrisico willen verzekeren. Creatieve ondernemers hebben een alternatief bedacht voor de AOV: het broodfonds. Een broodfonds bestaat uit 20 tot 50 ondernemers die elkaar kennen en vertrouwen, en afspreken om elkaar bij arbeidsongeschiktheid te helpen. Deelnemers sparen elke maand €33 tot €100 op een eigen broodfondsrekening. Wordt iemand ziek, dan krijgt diegene kleine schenkingen van de andere deelnemers (maximaal 2 jaar). Broodfondsen zijn erg populair: er zijn al 170 broodfondsen van in totaal 7000 ondernemers.

Uit de verzekeringsbranche is trouwens ook goed nieuws te melden:

  • Het platform Verzekeren voor Zelfstandigen biedt informatie over verzekeren voor arbeidsongeschiktheid, oudedagsvoorziening en aansprakelijkheid. Het is een initiatief van het Verbond van Verzekeraars, de KvK, het Platform Zelfstandige Ondernemers en FNV Zelfstandigen.
  • ‘Digitale verzekeringskaarten’ maken voortaan de ins & outs van verzekeringen inzichtelijk, ook de AOV.

Bron: Zakelijk Groeien